Tarihçe
Orta Asya kökenli Türk halklarından olan Oğuz boyları 7. yy civarında göçebe bir yapıyla yer değiştirmeye başlamışlar ve Bizans kayıtlarına göre önce Balkanlara yayılmışlardır. Oğuzlar, bugünkü Türkiye Türklerinin (Selçuklular, Osmanlılar, diğer Türkmen beylikleri ve boyları) atası sayılmaktadırlar. Destanlara göre, Oğuzlar Oğuz Han'ın 6 oğlu ve onların 4'er oğlundan meydana gelmişlerdir. Meydana gelen bu 24 boyun ayrı adı ve ünvanları vardır. Bu bölümleme, Oğuz Kağan Efsanesi'nden kaynaklanmaktadır.
Oğuz kelimesinin muhtelif telaffuzları vardır. Bizanslar Uzlar der, Araplar Guzlar der. Anadoludaki kullanımı ise Gümüşhacıköy ilçesinde köyleri mevcut olup KABAOĞUZ olarak telaffuz edilir. Rumeli Vilayet-i Celilesine (yani Manastıra bağlı Kayılar Kazasına Guzlu Küy olarak telaffuz edilir. Veya Kozlu köyü olarak latin harfleriyle söylenir. Osmanlıca Tapu tahrir defterlerinde Oguzlu olarak tahrir edilmektedir.
Bölgede bu boylara ait 268 yer adı bulunmaktadır. Amasya’da bu boyların 14'ü yerleşmiş olup, bunlara ait 26 yer adı tespit edilmiştir.
Bu çerçevede Karadeniz Bölgesi’ne de çok sayıda Oğuz Boylarına mensup Türkmenlerin yerleştiği görülmektedir. Bu Türk boyları bölgenin hem fetihlerle, hem de iskânlarla Türkleşmesini sağlamışlardır. Fatih Sultan Mehmet’in talimatı ile yöreyi Türkleştirmek üzere buralara gönderilen Kutlu Bey, Kızık ile Çal Köyü arasındaki vadiye, Ahmet Bey, Pusacık’a, Dumanlı Dede de, Dumanlı Köyünün olduğu yere yerleşmişlerdir.
Kutlu Bey’in köyüne İğde-i Çal denilmiştir Önce bir aile ayrılarak, Kızık’a, bir aile de Kızılca Köye yerleşir. Ardından köy üçe bölünür, büyük bir kısmı yukarı çıkarak Çal’ı kurar, bir kısmı Kutluca’ya gider, bir bölümü de şimdiki Kağnıcı Köyünü kurar.
Neden Kabaoğuz?: Bademli, Çal, Dumanlı, Kağnıcı, Kızık, Kızılca, Kutluca, Obruk, Pusacık ve Saraycık köylerinin ortak adı Kabaoğuz diye geçer. Bu köylerin ortak özellikleri dağ köyleri olması ve Bademli köyü hariç tüm köylerin yaylasınınolmasıdır. Bu köylerin yapıları aşağı yukarı bir birinin aynıdır. Hepsi mutaassıptır, milli ve manevi değerlerine sıkı sıkıya bağlıdır. Gelenek ve göreneklerini yaşamaya ve yaşatmaya çalışır. Bu köylerin ortak adının Kabaoğuz olmasının nedeni Oğuz boyundan gelmektedir. Bu Oğuz boyu bu dağlık bölgeye gelerek yerleşmişler ve adı geçen köyleri oluşturmuşlardır. Ayni zamanda kendileri de hayvancılıkla uğraştıklarından yazın yaylalara göçmüş kışın ise köyleri kurmuşlar ve ikamet etmişlerdir. Bu yaylaya göçme işi halen devam etmektedir. Bu bölgenin insanlarına da Kabaoğuzlu denilmiştir. Bizler bölgemizin Kabaoğuz, kendimizin de Kabaoğuzlu olarak anılmasından gurur duyarız. Şuna inanırız ki hiçbir ırk diğer bir ırktan üstün değildir. Ancak herkes de kendi ırkından dolayı utanmamalıdır. Irkımızı ve cinsiyetimizi bizler seçmedik. Ancak insanlar yaptıkları işlerle iyi veya kötüdür. Mühim olan iyi insan olabilmektir.
Neden Kızılca köy Başkent?: Kızılca köy yukarıda isimlerini saydığım Kabaoğuz köylerinin tam ortasındadır. Her köye irtibatı vardır. İnsanının yapısı diğer köylere göre biraz farklıdır. Siyasetle uğraşmayı çok severler. Bizim oraların bazı köyleri geçimle uğraşırken bizim köy seçimle uğraşır. Halen köyümüzden şu an seçilmiş milletvekili vardır. İnşaallah Başbakanda çıkarırız. Şu an köyümüzde Kabaoğuzun en modern ilköğretim okulu vardır. Civar köylerden taşımalı sistemle öğrenciler Kızılca köye getirilmektedir. İnşaallah bu okulumuz daha da geliştirilir ve tüm Kabaoğuz’a hizmet vermeye devam eder. Üç katlı ve kaloriferli güzel bir okuldur. Lojmanı ve meyvelik bahçesi mevcuttur.
Neden Kızılca?: Köyün hangi yıllarda ve kimler tarafından kurulduğu kesin olarak tespit edilememiştir. Kızılca köy Gümüşhacıköy-Merzifon-Vezirköprü ve Osmancık ilçelerinin orta kısmındadır.
Ancak her kim tarafından kuruldu ise yerleşim yeri olarak dağlık olmasına rağmen köyün iskân durumu iyi hesaplanarak kurulmuştur. Birçok ilçelerde bile olmayacak kadar geniş meydanı vardır. Sokakları düzgün ve en az bir araç geçecek kadar geniştir.
Köyden Gümüşhacıköy’e gidiş istikametinde Kızılyar diye bir mevki var. Burası sık sık kayar ve yolu kapatırdı. Toprağı kızıl ve yağlı idi. Eskiden şimdiki gibi dozer ve grayder yoktu ki yol hemen açılsın. Köylüler burayı geçmek için bu yarın üst kısmından meşelik alandan yani patikada yoldan giderlerdi. Şimdi bu patika yol kayboldu ama Kızılyar genişletildi ve asfalt yol yapıldı. Köyün adının bu Kızılyardan aldığını tahmin ediyorum. Çünkü başka Kızılca diye anılacak veya böyle bir çağrışım yaptıracak hiçbir neden yok.
Amasya ili Gümüşhacıköy ilçesine bağlı olup ilçeye uzaklığı 18 km.dir. Kabaoğuz bölgesinin tam ortasındadır. Doğusunda Kağnıcı ve Dumanlı, batısında Kutluca ve Bademli, güneyinde Saraycık ve Obruk köyleri vardır. Kuzeyinde ise Kızık, Pusacık ve Çal köyleri vardır. Bu köylerin genel adı KABAOĞUZ´dur. Amasya ili ile resmi işler haricinde başka bir bağlantısı yoktur. Ancak resmi işi olanlar Amasya’ya giderler. Diğer işlerimizde Samsun, Çorum veya direk Ankara’ya gidilerek yapılır. Hastalık durumlarında Samsun, Çorum ve Ankara’ya gidilir. Tedaviler oralardaki sağlık kuruluşlarında aranır. Hayvan ticareti için ise Gümüşhacıköy, Vezirköprü ve Osmancık pazarlarına gidilir. Gümüşhacıköy’de bulunan askerlik şubesinin Merzifon’a götürülmesi ile Merzifon ilçesi ile de bu konuda bağlantılıdır. Ayrıca Merzifon hastanesinde birçok konuda yeterli olduğundan vatandaşlarımızın ekserisi burada tedavi olurlar.
Köyün arazisi engebeli ve dağlık, kuru tarım için elverişlidir. Düz ovası ve sulak tarlaları yoktur. Küçük küçük parçalar halinde ekilebilen arazilerdir. Ancak arazisinin her parçasında mutlaka ağaç vardır. Ağaçsız tarla hemen hemen yok gibidir. Bu ağaç cinsleri, çam, meşe veya meyve ağaçlarıdır.
Kızılca köy, merkezi köy olması dolayısı ile yapılan ve yapılacak her hizmetin sadece bir köye değil en az on köye yapıldığı ve yapılacağı dikkate alınmalıdır ve hizmetler buna göre yapılmalıdır. Devletimizin köylere götüreceği ve pilot bölge olarak ilk uygulamaya tabi tutacağı köylerin başında bu Kızılca köy olmalıdır.
Kızılca köyünün yolu asfalt, elektrik, su, kanalizasyon, faal olmasa da sağlık ocağı, çiftçiler için tohum temizleme evi mevcuttur. Bir zamanları uygulanmak için çok çapa harcanan ve bazı siyasiler tarafından paylaşılamayan Tarım Kentleri veya Köy Kentleri projesine en uygun köydür.
Diğer köyler de olduğu gibi bu köyde de dışarıya göç çoktur. Köyler boşalmaktadır. Bir zamanlar kara sapan ile ekilen araziler şimdilerde hep boştur. O güzel elma bahçeleri ve meyve ağaçları bakımsız ve cılızdır. Bunların tekrar o eski dönemlerdeki durumlarına kavuşturulması lazımdır. Şimdi herkes üretimden değil tüketimden yanadır. Üretimleri artırmak için her türlü teşvik tedbirleri alınmalıdır. Örneğin tarımın her kolu bilimsel ve uygulamalı pratik olarak yapılmalıdır. Bunlar bir kurs verilir gibi tatbiki olarak bizzat yerinde yapılmalıdır. Modern köy projeleri üretilmelidir. Zorla değil ancak teşvikle modernizme özendirilmelidir. Köylere has ev projeleri geliştirilmelidir. Bu hususta büyük usta Mimar Sinan’ın torunlarına sesleniyorum.
Bizim gibi köyden okuyup çıkmış mimar ve mühendis olmuş herkese sesleniyorum. Bu köy evleri hususunda biraz kafa yorunuz. Kendimize has, bize yakışır, köylünün ihtiyaçlarına cevap verecek ve ayni zamanda modern tasarımlı ev projeleri geliştirilmelidir. Nasıl bugünkü zamanda TOKİ şehirleşme konusunda güzel bir örnek ise neden köy evlerinde de örnek olmayalım.
Çarpık şehirleşmeyi önlemek, köye dönüşü teşvik etmek ve memleketimizin her yerini canlı ve diri tutmak için şehirlerde işi olmayan ve köylerine dönecek olan vatandaşlarımıza teşvik için krediler verilmeli geri dönüş için tedbirler alınmalıdır. Gerekirse Konut Edindirme Projesi kapsamına alınmalı ve modern evler yapılmalıdır.
Boş arazilerden ve yerleşim yeri olmayıp istifade edilmeyen araziden bir fayda gelmez. Vatan uğrunda kan akıtılan alın teri dökülen topraktır.
Kızılca köyün yıllara göre nüfusu:
1940 kadın 280 erkek 250 toplam 530
1990 toplam 565
Not. Tespit edildikçe ilave edilecektir.
Türkiye´deki Kızılca köyler:
1. Kızılca köy Gümüşhacıköy-AMASYA
2. Kızılca köy AMASYA
3. Kızılca köy Sandıklı-DENİZLİ
4. Kızılca köy Kurşunlu-ÇANKIRI
5. Kızılca köy AYDIN
6. Kızılca köy Kızılcahamam-ANKARA
7. Kızılca köy Keçikalesi-KIRŞEHİR
8. Kızılca köy Köşk-AYDIN
9. Kızılca köy Kelkit-GÜMÜŞHANE
10. Kızılca köy Şile-İSTANBUL
11. Kızılca köy Mamak-ANKARA
12. Kızılca köy Seydişehir-KONYA
13. Kızılca köy Özbağ-KIRŞEHİR
14. Kızılca köy Karakoçan-ELAZIĞ
Türkiye´deki Kızılca köyler:
1. Kızılca köy Gümüşhacıköy-AMASYA
2. Kızılca köy AMASYA
3. Kızılca köy Sandıklı-DENİZLİ
4. Kızılca köy Kurşunlu-ÇANKIRI
5. Kızılca köy AYDIN
6. Kızılca köy Kızılcahamam-ANKARA
7. Kızılca köy Keçikalesi-KIRŞEHİR
8. Kızılca köy Köşk-AYDIN
9. Kızılca köy Kelkit-GÜMÜŞHANE
10. Kızılca köy Şile-İSTANBUL
11. Kızılca köy Mamak-ANKARA
12. Kızılca köy Seydişehir-KONYA
13. Kızılca köy Özbağ-KIRŞEHİR
14. Kızılca köy Karakoçan-ELAZIĞ
